Câu hỏi từ anh N.V.H (36 tuổi) trú tại Ô Chợ Dừa, Đống Đa:
Bố mẹ tôi có để lại một căn nhà nhưng anh trai tôi đang chiếm giữ toàn bộ, không cho tôi quyền sử dụng. Tôi có quyền yêu cầu chia thừa kế không? Nếu anh ấy không đồng ý, tôi phải làm sao?
Câu trả lời từ Công ty Luật TNHH Quốc tế Thái Bình:
Để giải đáp thắc mắc này, chúng tôi sẽ phân tích các quy định pháp luật hiện hành nhằm giúp anh bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
1. Cơ sở pháp lý
Theo Bộ luật Dân sự 2015, quyền thừa kế được xác định theo hai hình thức chính: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.
Thừa kế theo di chúc: Nếu bố mẹ anh H. để lại di chúc hợp pháp, tài sản sẽ được chia theo nội dung di chúc (Điều 624 và Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015).
Thừa kế theo pháp luật: Nếu không có di chúc hoặc di chúc không hợp lệ, tài sản sẽ được chia theo hàng thừa kế (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015). Hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người để lại di sản.
Do đó, nếu không có di chúc hợp pháp trao toàn bộ tài sản cho anh trai anh H, thì anh H. hoàn toàn có quyền yêu cầu chia thừa kế theo quy định pháp luật.
2. Phương án giải quyết tranh chấp
a) Thương Lượng, Hòa Giải
Anh H. nên thương lượng trực tiếp với anh trai mình để yêu cầu phân chia di sản theo đúng quy định. Nếu hai bên đạt được thỏa thuận, có thể lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và tiến hành công chứng theo thủ tục.
b) Đề nghị cơ quan có thẩm quyền can thiệp
Nếu thương lượng không thành công, anh H. có thể gửi đơn yêu cầu hòa giải tại UBND cấp xã, phường nơi có bất động sản để được chính quyền địa phương hỗ trợ giải quyết tranh chấp.
c) Khởi Kiện Ra Tòa Án
Trong trường hợp không thể hòa giải, anh H. có quyền khởi kiện tại tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi có tài sản để yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
Đơn khởi kiện tranh chấp thừa kế;
Giấy tờ chứng minh quyền thừa kế (giấy khai sinh, giấy chứng tử của bố mẹ);
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy tờ nhà;
Các tài liệu liên quan khác.
3. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Trong trường hợp có người thừa kế thuộc diện được hưởng phần di sản bắt buộc (Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015), như con chưa thành niên, cha mẹ già yếu không có khả năng lao động, thì họ vẫn được hưởng một phần di sản theo quy định của pháp luật, ngay cả khi di chúc có nội dung khác.
4. Kết Luận
Anh H. hoàn toàn có quyền yêu cầu chia thừa kế theo pháp luật nếu không có di chúc hợp lệ hoặc nếu anh trai chiếm giữ toàn bộ di sản trái quy định. Khi giải quyết tranh chấp, anh nên thực hiện đúng quy trình pháp lý, ưu tiên thương lượng, hòa giải trước khi khởi kiện để bảo vệ quyền lợi một cách hợp pháp và hiệu quả.
Nếu cần hỗ trợ pháp lý chi tiết hơn, anh có thể liên hệ luật sư để được tư vấn và bảo vệ quyền lợi một cách tối ưu.
